وات فراکائو (Wat Phra Kaew) که به نام معبد زمردین هم شناخته می‌شود، یکی از بااهمیت‌ترین معابد بودایی در تایلند است و مجسمه‌ی بودای زمردین که در آن نگهداری می‌شود هم از نظر بیشتر پیروان این آیین مهم‌ترین مجسمه‌ای از بوداست که در تایلند وجود دارد. این معبد یکی از جاذبه‌های گردشگری اصلی شهر بانکوک است و گردشگران زیادی در اوقاتی که معبد مشغول برگزاری مراسم مذهبی نیست، از آن دیدن می‌کنند. وات فراکائو تنها از نظر مذهبی جالب‌توجه نیست، بلکه آثار هنری‌ای مانند نقاشی، مجسمه‌سازی و معماری که برای ساخت آن به‌کار گرفته‌شده‌اند هم خود حائز اهمیت و بسیار دیدنی‌اند. در ادامه به معرفی این معبد و نکاتی که در بازدید از آن به شما کمک خواهند کرد خواهم پرداخت.
تاریخچه‌ی مختصری از معبد وات فراکائو
وات فرا کائو که به‌صورت رسمی Phra Sri Rattana Satsadaram خوانده می‌شود، در سال 1784 و در زمان سلطنت رامای اول احداث شده و قدمت مجسمه‌ی بودای زمردین که اکنون در آن نگهداری می‌شود هم به قرن 15 میلادی بازمی‌گردد، که البته در قرن 18 میلادی به این معبد انتقال داده شده است. پادشاه رامای اول پس از آن‌که در سال 1782 با پیروزی بر رقبای خود بر تخت نشست، پایتخت حکومت را به این قسمت از بانکوک انتقال داد تا بدین‌ترتیب حکومت بیشتر از حملات دشمنان در امان باشد. کاخ سلطنت او در گراند پالاس و بین دو وات قدیمی، یعنی وات فو و وات مهاتات، ساخته شد و از همان آغاز مکانی برای نگهداری از بودای زمردین، که حافظ حکومت دانسته می‌شد بود. ساخت وات فراکائو در سال 1782 آغاز شده و در سال 1784 به پایان رسید و پس از آن بارها مورد مرمت و نوسازی قرار گرفت و بخش‌هایی هم به آن اضافه شدند.
معابد تایلندی به‌طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند: وات و سامناک سانگ که تفاوت اصلی بین آن‌ها این است که اولی به تأیید حکومت رسیده و دومی نه و به همین خاطر است که وات‌ها از نظر سیاسی اهمیتی بیشتر دارند.
مقدس‌ترین شئ در آیین بوداییان تایلند
همان‌طور که اشاره کردم مجسمه‌ی بودای زمردین تقدس و اهمیت بسیاری برای بوداییان تایلند دارد و اهمیت زیادی که به این مجسمه و معبدی که از آن نگهداری می‌کند، داده می‌شود این توقع را در ذهن گردشگران ایجاد می‌کند که با ورود به معبد با مجسمه‌ای غول‌پیکر، مانند آن‌چه در سایر معابد و اماکن مذهبی بودایی دیده‌اند، مواجه شوند، اما آن‌چه پس از ورود می‌بینند مجسمه‌ای تنها با ارتفاع حدود 66 سانتی‌متر است که بودا را نشسته در حالت ویراسانا (virasana) تصویر کرده است.
گذشته از ابعاد، این مجسمه مقدس‌ترین شئ برای بوداییان تایلند است و تنها پادشاهان و بعضی از اعضای درجه‌یک وابسته به آن‌ها می‌توانند آن را لمس کنند. در هر سال سه بار طی یک مراسم رسمی، پادشاه یا یکی از نزدیکان او با کمک فردی دیگر لباس طلایی‌ای که مجسمه را پوشانده تعویض کرده و هر بار یکی از سه پوشش این خدا را، که هماهنگ با سه فصل سال در تایلند است، بر تن‌اش می‌کنند. در طول سال دو لباسی که بر تن مجسمه نیستند در یکی از ساختمان‌های معبد در معرض دید بازدیدکنندگان قرار داده می‌شوند.
بوداییان بر این باور هستند که Nagasena یکی از حکمای هندی پیشگویی کرده که بودای زمردین به هر کجا که برود سعادت و برتری را به آن‌جا می‌برد و یکی از علل اهمیت زیاد این معبد برای‌شان همین است. مجسمه‌ی بودای زمردین آن‌قدر برای بوداییان تایلند مقدس است که حتی به باستان‌شناسان و محققان اجازه دسترسی کامل و کافی به مجسمه برای بررسی آن داده نشده است و به همین خاطر بسیاری از واقعیت‌ها درباره‌ی پیشینه و ساختار فیزیکی آن هنوز ناشناخته باقی مانده‌اند. در حال حاضر حتی مشخص نیست که این مجسمه در چه زمانی و در کجا ساخته شده است.
برخی ساخت آن را در قرن 14 میلادی تخمین زده‌اند و بعضی آن را قدیمی‌تر از این می‌دانند. گذشته از این به‌احتمال زیاد مجسمه‌ی بودای زمردین در تایلند ساخته نشده، چرا که شمایل ظاهری آن بیشتر شبیه به مجسمه‌های هندی و سریلانکایی است. علاوه بر این آن‌چه تقریباً اثبات شده این است که مجسمه بر خلاف نام‌اش از زمرد ساخته نشده، اما این‌که چه ماده یا موادی آن را تشکیل داده‌اند هنوز معلوم نیست.
به هر صورت بوداییان تایلند ثروت و سعادت سرزمین‌شان را وابسته به این بودا می‌دانند و این باور به قدری قوی‌ست که در همان اوایل انتقال مجسمه به بانکوک، تلاش شد با خارج‌کردن مجسمه و بردن آن به گوشه‌های مختلف شهر، آن را از بیماری‌ها و مصیبت‌هایی مثل طاعون، که مردم درگیرشان بودند نجات دهند. این مراسم کمی بعد، در زمان پادشاهی رامای چهارم، متوقف شد، چرا که گذشته از این‌که بیم خراب‌شدن یا گم‌شدن مجسمه می‌رفت، رامای چهارم بر این باور بود که این بیماری‌ها ناشی از میکروب‌ها هستند نه عوامل شیطانی یا نارضایتی بودا.
سایر قسمت‌های وات فرا کائو
وات فرا کائو گذشته از قسمت نگهداری از بودای زمردین قسمت‌های دیگری هم دارد. به‌عنوان مثال رامای اول در این معبد کتابخانه‌ای احداث کرد که در آن نسخه‌هایی از Tripitaka، از اسناد مقدس بودایی، نگهداری می‌شوند. البته کتابخانهی اصلی در آتش سوخته و کتابخانهی فعلی بعدها بازسازی و احداث شده است.
رامای اول همچنین در معبد هشت برج به رنگ‌های مختلف ساخته که نمادی از هشت عنصر در آیین بودا هستند و هنوز هم در معبد باقی مانده‌اند. معبد سلطنتی یکی از دیگر قسمت‌های وات فراکائو است که در قرن 19 ساخته شده و اکنون تنها در ماه اکتبر به مناسبت یادبود تأسیس سلسله‌ی چاکری گشوده می‌شود.
همان‌طور که گفتم وات فرا کائو نقاشی‌های دیواری دیدنی‌ای هم دارد که در قسمت‌های مختلفی از آن به چشم می‌خورند و شامل موضوعات مختلفی مثل راماکیان (Ramakian) حماسه‌ی ملی تایلند که برگرفته از حماسه‌ی رامایانا در هند است و همچنین داستان پیدایش دنیا هستند.
یکی از دیگر دیدنی‌های وات فراکائو مجسمه‌ای سنگی‌ست که مجسمه‌ی هرمیت (Hermit statue) نامیده و به‌عنوان پشتیبان طبیبان شناخته می‌شود و بستگان افراد بیمار در مقابل آن با ادای احترام و اهدای انواع نذر برای شفای بیماران خود دعا می‌کنند.
مجسمه‌های فیلی که در قسمت‌هایی از معبد دیده می‌شوند هم از دیگر قسمت‌های جالب آن هستند. این مجسمه‌ها نمادی از قدرت و پیروزی برای پادشاهان و سربازانی هستند که سوار بر فیل برابر دشمنان مبارزه می‌کرده‌اند.
چطور به وات فراکائو برویم؟
وات فرا کائو در گراند پالاس در بانکوک قرار دارد و بهترین و ارزان‌ترین راه برای رفتن به آن استفاده از تاکسی‌های آبی‌ست. توجه داشته باشید که در تایلند هم مثل بیشتر نقاط دنیا افرادی که بخواهند از نابلدبودن مسافران سوءاستفاده کنند وجود دارند و ممکن است راننده‌ای که شما را به گراند پالاس می‌برد، از شما تقاضای پرداخت کرایه‌ای بیشتر از نرخ معمول را داشته باشد و درنتیجه بهتر است پیش از سوارشدن از نرخ تاکسی، قایق یا هر وسیله‌ی نقلیه‌ی دیگری که قصد استفاده از آن را دارید اطلاع پیدا کنید.
نمایی از گرند پالاس و معبد فراکائو
قوانین بازدید از وات فرا کائو
بازدید از وات فرا کائو هم مثل بسیاری از سایر معابد تایلندی قوانین و شرایط خاص خود را دارد. بازدیدکنندگان باید پوشش مناسب داشته باشند و از هر گونه حرکتی که نشان از بی‌احترامی به بوداست پرهیز کنند.
لباس مناسب برای ورود به معبد لباسی‌ست که زانوها و شانه‌ها، و سایر قسمت‌های بدن که دارای تاتو، حتی تاتوهای مربوط به آیین بودا، هستند را کاملاً بپوشاند. پوشیدن لباس‌های بسیار تنگ، شلوارهای جین پاره، لباس‌هایی با طرح‌های نامتعارف خصوصاً طرح‌های مربوط به مرگ و همچنین لباس‌هایی با طرح‌های مذهبی برای ورود به معبد مجاز نیست.
علاوه بر این برداشتن کلاه، هدفون و عینک آفتابی، نجویدن آدامس، سیگارنکشیدن و لمس‌نکردن تصویر بودا هم از جمله رفتارهایی هستند که باید حین بازدید از معبد پیش بگیرید.
البته در نزدیکی معبد قسمتی برای کرایه‌ی لباس‌های مناسب، درصورت همراه‌نداشتن، وجود دارد و گذشته از این برای این که بدانید درست چگونه رفتاری باید در معبد داشته باشید، تنها کافی‌ست به رفتار بوداییانی که در معبد هستند توجه کنید. گذشته از این درنظر داشته باشید که داخل خود معبد نمی‌توانید عکس بگیرید، اما در سایر قسمت‌ها استفاده از دوربین عکاسی مجاز است.
سخن پایانی
در این نوشتار نگاهی به وات فراکائو مقدس‌ترین معبد کشور تایلند داشتیم و دیدیم که در بازدید از این معبد چه چیزهایی خواهید دید و همچنین به نکاتی که باید در مراجعه‌ی خود به آن درنظر داشته باشید اشاره کردیم. وات فراکائو را می‌توان بزرگ‌ترین و مهم‌ترین جاذبه‌ی گردشگری مذهبی بانکوک دانست و کمتر کسی‌ست که به این شهر سفر کند و سری به آن نزند. پیشنهاد می‌کنم شما هم در سفرتان به بانکوک از این معبد دیدن کنید و تجربه‌ها و دیده‌های خود را نیز با ما و سایر مخاطبان در میان بگذارید.
در آخر آن که برای سفر به بانکوک می‌توانید از تور بانکوک یا تور تایلند آژانس گردشگری ساحل شنی استفاده کنید. برای دریافت اطلاعات کامل در مورد تورهای بانکوک با شماره‌تلفن 02157938 تماس بگیرید.
ضمناً از مقالات زیر هم می‌توانید برای آشنایی بیشتر با معابد بانکوک و تایلند استفاده کنید:
